2014.03.29 Монгол хэлний тухайд

Chinggis Ayanga

18 hrs

Аа бас өнөөдөр би Буурлуудад хэмх загнууллаа. Бидний хэлснийг бүрэн гүйцэд оруулсангүй гэв. Учиг нь би бээр БууЭрЭл гэж зөв бичихийг нь БуурЭЛ гэж бичсэн ялтай байваа. Буу нь бууж ирэхийн үйлдэл, Эр нь удамшилд хүчтэй эр, ЭЛ нь эл тодын Эл гэнэм. Амьгүй юмс ил байхыг ИЛ гэж бичдэг амьтай юмс буюу хүнтэй холбоотой бол ЭЛ гэж бичдэг гэнэм. Тэгэхээр бууж ирж үйл хийх учраас БууЭрЭл нь үхчихсэн үед л хэрэглэдэг. Гэтэл өвГҮН, эмГҮН бол амьд байж болдог. БууЭрЭлүүд бол тархийг засдаг. Харин Өв нь ӨӨӨӨӨӨӨ болчихсон өвөө, Эм Ээээээ нар бол замбад амьдарч байхдаа ГҮН мөр үлдээгээгүй учгаас, үйлээ дуусгаагүй тул БууЭрАй буюу бууж ирээд Ай олонд үйлчилдэг үйлийн үртэй гэнэм. Өөрөөр хэлбэл биеийг илдэг бариа хийдэг гэх мэт гэнээээээ. Ингэхээр амьд байгаа хөгшчүүдийг БууЭрЭл, БууЭрАй гэдэггүй байхнээ. Өөрөөр хэлбэл үхэгсэдийг хэлэх нь байна. Күээ мөн яанам бэ одоо.

ЧАНАЙ Дээдэс

Chinggis Ayanga

March 20 at 6:17pm

Амар байцгаана уу? Гэрлийн Өргөөнд минь бас нэгэн багш нэмэгдсэн нь ЧАНАЙ Дээдэс билээ. Түүний талаар товч мэдээлэл мөн тайлбар хийе.

Монголын нууц товчооны 2 р бүлэг 72, 73р дэсд байх өгүүлбэрийг олж уншина уу. Гэхдээ Монголын Нууц Товчоо хэмээх жижиг бор хавтастай Эртний үг хэллэгийн түгээмэл тайлбартай Шинэ Хөрвүүлэг хэмээх доктор профессор Ш. Чоймаа багшийн номыг нь авч уншиж байна уу. Учир нь энэхүү шинэ хөрвүүлэг бол эх хувиас нь элдэв юм нэмэлгүйгээр өөрийн дураар өөрчлөлгүйгээр хөрвүүлэн бичжээ. Үүгээрээ бусад Монголын Нууц Товчооноос илүү хэмээн зөвлөмөөр байна. Дээдсүүдээс би бас эртний үг хэллэгүүдийн учрыг асуух зуур ...Эртний үгийн тайлбар толиудад нь бага сага зөрөө байдаг ч энэ бол бөөгийн язгуур үг хэллэг алдагдаж утгийг мэдэхгүй болсонтой холбоотой хэмээн бодно.

Суу Чи Кил хатан: Модны тухай асуулт хариулт

Өргөөнд тавьсан Мууг Хэрхэн тэвчдэг вэ? асуултанд идэвхитэй оролцон шалгарсан Маяа, Ихэр Луу, Тамир нартаа Суу Чи Кил хатан уулзах эрх өгснийг та бүхэн санаж байгаа бизээ. Тэдний уулзалтын сүүлийн хэсэг нь модны асуудал байсан юм. Үүнийг бас хуулж тавилаа.

Модны тухай асуулт, хариулт

МАЯА: Модны тухай асуух гэсэн юм. Балчир нь андуудтайгаа нийлээд Зүрх Хайрханы зүүн хэсэгт модыг нь аваад хожуул болгочихсон хэсэгт дахин ойтой болгох гэсэн юм. 

СУУ ЧИ КИЛ ХАТАН ДЭЭДЭС: Хожуул нь хэзээ холцорсон юм бэ? Хожуул нь үхэжчихсэн юм уу? 

Тавдугаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл

Тавдугаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл

АЯНГАТ: Та бол 3 настайгаасаа эхэлж бөө болсон болохоор чинь мундаг бөө байсан байна даа. 

БуурЭЛ: Уулын талдаа бол би хэнтэй ч зүйрлэгдэхээргүй тахилгач. Ардын заслаар бол би хүнтэй харилцах дургүй. Намайг амилсан савдаг гэж бараг л үзэх нь холгүй байсан даа ардууд нь. 

АЯНГАТ: Тэгээд таныг Давирхай гэж хочилдог байсан нь ямар учиртай юм. Дандаа модтой орооцолддог болохоор давирхай үнэртүүлээд тэр үү? 

Дөрөвдүгээр хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл

Дөрөвдүгээр хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл

АЯНГАТ: Танд сануулж хэлэх зүйлс, анхааруулах зүйл юу байна.

Модчин БуурЭЛ: Олигтойхон суудал засаарай гэхээс өөр юу хэлэхэв дээ. Хүний нүдний булай болмоор юм хийчих вий дээ. Гэхдээ би өөрсдөө хий гэж хэлнэ.

АЯНГАТ: хэхэх аан, Өлзийхүү юу??? Бид нар сайхан том ганц мод олоод өөрсдөө нүд ам хийгээд тиймээ.

БуурЭЛ: Хүн дүрстэй болгоно. 

АЯНГАТ: Түүнийг ухаж хийж байснаас өөрсдөө нүд, ам энэ тэрийг нь будаж хийвэл яасан юм. Онцгүй юу танд?

Гуравдугаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл.

Гуравдугаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл.

АЯНГАТ: За энэ асуудлыг тэгээд шийдчих нь байна. 3 дахь үйл нь ийм юм хийх гэж байгаа юм. 3 сарын 17-нд Эрдэнэт гээд хотод Гэрлийн Өргөөний салбар байгуулагдаж байгаа юм байна лээ. Тэрний хуралд нь нэг очъё гэж бодож байгаа. 

Модчин БуурЭЛ: Түүнийг Хаан Дээдэс л мэдэх биз. Би юугаа мэдэхэв. Намайг мод л тариатах гэсэн. Тэгээд би тэр Өлзийхүүгийнх нь амь татах Онгод нь болно. Өөрөөр хэлбэл, модонд суух Онгод нь би юм. 

АЯНГАТ: Та юу өөрөө юу? Яанаа та одоо тэгээд. Тэндээсээ хаашаа явах уу та. Өлзийхүү дээрээ л байж байхуу?.

Хоёругаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл.

Хоёругаар хэсэг. Мод тарих бөөгийн зан үйл.

АЯНГАТ: Та хэдэн насандаа угаа авч байсан бэ?

Модчин БуурЭЛ: 3-тайдаа.

АЯНГАТ: 3-хан настайдаа уу?

БуурЭЛ: Тийм.

АЯНГАТ: Пөөх ямар сонин юм.

БуурЭЛ: Наранд цохиулаад солиорсон юм. 

АЯНГАТ: Наранд цохиулаад солиороод тэгээд Онгод орсон юмуу?

БуурЭЛ: Тэгээд угаа авахгүй бол солио нь арилахгүй гээд угаа барьж байсан түүхтэй. 

АЯНГАТ: Тэгвэл та бүр багаасаа авсан байна шүү дээ. Тэгэхээр та дархад бөө байж ойн бөөгийн ...?

Нэгдүгээр хэсэг. МОД ТАРИХ БӨӨГИЙН ЗАН ҮЙЛ

Нэгдүгээр хэсэг. МОД ТАРИХ БӨӨГИЙН ЗАН ҮЙЛ

МодЧин БуурЭЛ Пагмажалсан: Балчрууд бөөгийнхөө зан үйлийг тодорхой мэдэхийг хүсэхгүй байна уу.
АЯНГАТ: Харин бөөгийн зан үйлийг сайн мэдэж авъя гэж бодоод.
БуурЭЛ: Мод тарихтай холбоотой би бөөгийн зан үйлийг хэлье. Эхлээд Газар, Мод, Лус гурвыг холбож өгдөг зан үйл хийнэ. Үүнийг нь бөөлөн мэдүүлж, биедээ залан, ард түмэн хариуцах эзэнд нь гурван эзний үгийг хүргэдэг юм.

Модчин Онгодтой хөөрөлдсөн нь

Амар байцгаана уу? Гэрлийн өргөөний андуудаа.

Зүрх Хайрханд мод тарих чин хүсэлдээ хөтлөгдөн Эзэн Дээдсээс хэрхэн мод тарих зааварчилгааг өгөхийг хүссэн хариуд Модчин Онгодыг дуудан буулган яриулсан билээ. Энэхүү Онгод Бууралтай ярилцсан бичлэгээ сийрүүлсэнээ та бүхэнд өргөн баръя. Та бүхэн маань өвөг Дээдүүдийнхээ талаар өөр ойлголттой болох бизээ гэдэгт найднам. Өмнө нь шар нунтагийн талаар газарч Онгод Буурлыг буулган яриулснаа бичиж өгч байсныг санаж байгаа бизээ. Алив үйл хийхэд учиргүй юм гэж алга._ Мөн бөө хэмээх үрс ямар хэрэгтэй, юу хийдэг, юу суралцдаг талаар ойлголттой болох буйзаа. Өмнө нь би хашаандаа арваад төрлийн мод тарьж ургуулах үедээ орчин цагийн номноос харан байж тарьж байсан ч доороо бас үндэснүүд нь асар их утга учиртай байдаг талаар олон ном судлан цуглуулж уншиж байхдаа Буурлаас авсан ийм мэдээлэл уншиж байгаагүй билээ. 

Боловсрох ухааны тухай

Chinggis Ayanga

March 21 at 6:06pm · Edited

Амар байцгаана уу? Боловсрох ухааны тухай та бүгдийн бичсэнгүүдийг БуурЭлд уншиж танилцууллаа. Хариулт: Монголчууд гучин таван эрдмээр боловсорч байсан бөгөөд үүнийгээ Боловсрох ухаан хэмээнэ. За тэгээд Гучин Таван Эрдэм гэж юу байсныг Алтан судраас уншцгаан боловсрох ухаан мөн үү биш үү, Орчин цагийн боловсрох ухаанаас дээр үү доор байна уу гэх мэтээр бодоцгооно бизээ.

Буух ёстой Долоон умбалын эх дэлхийд гүйцэтгэх ёстой үүрэг.

Chinggis Ayanga

March 16 · Edited

Буух ёстой Долоон умбалын эх дэлхийд гүйцэтгэх ёстой үүрэг.
1. Хүү хүйстэй. Номлогч болох ёстой. Хэрэв хүсвэл түүнийг өөрийнх нь хүслийн дагуу лам болгох эс хүсвэл шашин судлаач, нийгэм судлаач болгох ёстой. Энэ хүү шашны чиг хандлагыг шинэчлэх ёстой. Өөрөө хүсвэл зайран болж болно. Түүнд саад хийх ёсгүй. Өмнө нь хувилгаан болох ёстой тодруулагдан эрдэм номоо суран байсан ч Гүнжийн сүмийг шатаах үед багш нарын хамт шатаагдан амиа алдсан.

Их Жараны сүүлийн үрийн буулттай өдөр

• 

  Chinggis Ayanga

  March 16

  АМАР БАЙЦГААНА УУ? ГЭРЛИЙН ӨРГӨӨНИЙХӨН МИНЬ.
  ИХ ЖАРАНЫ СҮҮЛИЙН ҮРИЙН БУУЛТТАЙ ӨДӨР ӨНӨӨДРӨӨР ТАСЛАГДАЖ БАЙГАА БИЛЭЭ. ИЙМЭЭС ОДОО БҮГДЭЭРЭЭ ӨРГӨӨГӨӨРӨӨ САРАН ЭЭЖДЭЭ СҮҮ ӨРГӨН ГУЙХДАА: ҮРИЙН ТЭНГЭРЭЭС ХҮСЧ БУЙ ГУЙЛТ БҮРИЙГ БИЕЛҮҮЛЖ ӨГНӨ ҮҮ ХЭМЭЭН БОЛОМЖООРОО СҮҮ ӨРГӨНӨ ҮҮ. УДГАН, ЗАЙРАН, ЭГЭЛ ЭНГИЙН ГЭЛТГҮЙ БҮГД ЭНЭХҮҮ ҮЙЛЭНД ХҮЧ НЭМНЭ ҮҮ.

Хар Бэхи Дээдсийн тухай

Chinggis Ayanga

March 14

ЗА ӨРГӨӨНИЙХӨНДӨӨ БЯЦХАН НУУЦ ЗАДЛАЯ.

ТА БҮХЭНД ДААЛГАВАР ӨГӨН ЗАЙНЫ СУРГАЛТ ЯВУУЛАН БУЙ ХАР БЭКИ ДЭЭДЭС БОЛБООС ХЭН ГЭЭЧ ЯМАР ОНГОД ЮУНЫ УЧИР ЭНД ИРЧЭЭД ТА БҮХЭНТЭЙ ЗАВ ЧӨЛӨӨГӨӨРӨӨ ХАРЬЦАНГАА АЛТАН СУДРУУДЫН НУУЦЫГ ҮГ БҮРЧЛЭН ТАЙЛЖ ХЭЛЖ БИЧҮҮЛЖ БАЙНА ВЭ?

Хүний Ухааныг 5 ангилдаг гэнэ.

Chinggis Ayanga

March 12 · Edited

Хүний ухааныг ерөнхийд нь Тав ангилдаг гэнэм.
1. Бойжих ухаан
2. Боловсрох ухаан
3. Суу ухаан
4. Оо Суу Ухаан
5. Төрийг төвшитгөх төмөр дөрвөн ухаан хэмээн Монгол өвөг Дээдүүд хуваадаг гэнэм.

Боловсрох ухаан гэж юу вэ? Асуулт хариулт хэлэлцүүлэг

Chinggis Ayanga

March 12

За дараагийн даалгавар нь Боловсрох ухаан гэж юу бол хэмээн бодож байна бичээд байгаарай.

Ирэх долоо хоногоос Буурлууд өмнө асууж байсан асуултуудынхаа дагуу сургалтуудаа явуулж сургаалаа айлдах бизээ. Хэлсэнгүүдийг нь бичих гэж л цаг их орж байнам. Өргөөнд хэд хэдэн асуултуудыг тавьсан байсныг санаж байгаа байх. Энэ бүхэн өөрөө сургалтууд гэдгийг ухаарна бизээ. Ямар нэг юмыг бодож, сэтгэж, анзаарч эхлэх нь бидний тархины унтсан эсүүдийг сэргээх, дурсамжуудыг өдөөх, хөх толбоны дуудлага сэрэхүйнүүд хамтдаа явагдаж байдаг гэдгийг анхаарна бизээ.

Буурлуудын Суу Ухаан

Chinggis Ayanga

March 1 · Edited

Буурлуудын суу ухаан

Монголын Нууц Товчоог гаргахаар хөдөө арвандөрөв хоног байх зуураа өргөөний улаач нарыг эрүүл мэндийн үзлэгт оруулан зөвлөгөө өгөн эмчлэх зуур хөтөлбөрт нь уулын оргиол булаалдах гэж байсан билээ. Харанхуйд болох энэ тэмцээнийг тухайн үед хүмүүс харанхуйд уулын оргил булаалддаг ямар мулгуу юм байдын гэж байсан юм. Хотоос 35 улаач очив.